SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5.400 günlük prim üzerinden oluşturulan sistemlerle, bazı şartları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca çalışan için çeşitli emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Yaş ve sigortalılık süresi dikkate alınarak hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise 55 olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model avantajlı bir seçenek sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.